Cuba 2019

Een portret van che Guevara op iedere straathoek

… maar vooral gedeelde armoede.

Geen enkel kort stukje zal recht doen aan dit unieke land. Waar vind je vervlogen Spaans kolonialisme, West-Afrikaanse muziek cultuur, een communistisch systeem onder de Caraïbische zon en zoveel Amerikaanse old-times dat je je echt in 1959 (het plotselinge moment waarop de klok lijkt stilgezet) waant, een beleving waar geen film tegenop kan? Dat kan alleen Cuba zijn!

Ik koos ervoor om een week in Havana te blijven. dat is langer dan ik normaal voor een stad wil zijn, maar, logerend buiten het meest toeristische deel, wilde ik deze bijzondere en ooit veranderende stad echt ervaren.

De eerste dagen begreep helemaal niks van het systeem en de regeltjes. Lange rijen voor bakkers met slechts 2 soorten broodjes, nog langere rijen voor banken, zonder enige logica wie er aan de beurt is. Maar na mate ik meer mensen sprak (met “muy poco” Spaans) werd mij iets meer duidelijk over de 2 munteenheden, voor buitenlanders en eigen volk, en het maandelijks bonnensysteem voor rijst en brood. En omdat dit niet voldoende is denk ik dat je nergens hoger opgeleide taxi chauffeurs tegenkomt dan hier. Een goede fooi levert immers meer op dan het standaard salaris van een chirurg.

Als gast in Cuba kun je ook te maken krijgen met bepaalde eigenaardigheden, waarvan de visum aanvraag (2 bezoeken aan een mini-Cuba tussen 4 Rotterdamse muren) slechts een voorproefje was.

Eenmaal in het land kun je pas Cubaans geld krijgen en telefoon-en internet kaarten kunnen enkel worden gekocht met notitie van paspoortnummers (spannend..). Omdat volgens mijn provider mijn mail gehackt leek, werd deze geblokkeerd. Hierdoor heb ik vervolgens de grootste moeite gehad om, via anderen uiteindelijk, een zakelijke mail te beantwoorden. Dat geeft een heel andere lading aan het “ministerie van informatie” aan het beroemde Plaza de la Revolución.

Maar ik kwam natuurlijk om te fotograferen, en wat een feest was dat in dit decor.. Waar ik normaal vaak met een specifiek doel begin was het in Havana mijn pension uitlopen en een willekeurig hoek omslaan om me te laten verassen door het volgende straat tafereel.

Na een week Havana was de frisse lucht (de keerzijde van die mooie auto’s) van het platteland zeer welkom. Het was heerlijk wandelen in Valle de Viñales. De rust van het boeren leven daar was een groot contrast met Havana.

Tenslotte ben ik naar Baracoa gevlogen, een klein stadje in het uiterste oosten van Cuba en een tropische oase met fruit aan elke boom. De mensen lijken oprecht, na opgekrabbeld te zijn van orkaan geweld een jaar eerder, te genieten van een eenvoudig leven. Maar omdat ik het na twee dagen al iets te “tranquilo” vond heb net zo lang rondgevraagd tot een particulier met een mountainbike had gevonden die ik kon huren.

Dat was een van de leukste ervaringen van de reis. Niet de heuvels, niet de wegen met de vele gaten, of de geiten waar ik soms tussendoor moest manoeuvreren en zelfs niet de behoorlijke hitte voor een Hollander in december waren een probleem.. Alleen 40 km zwoegen op fiets met een veel te klein frame was niet heel handig. Maar met zo’n mooi landschap en lege stranden om op te pauzeren is een beetje afzien geen straf. Het verschil in contact met de mensen in Havana was erg groot. Of het mijn keuze van vervoer was of omdat er verder geen toeristen waren weet ik niet, maar ik werd van verre al aangestaard en begroet met een gulle lach. Een kop hete chocolademelk was “verplicht” op de cacao plantages, ongeacht hoe verhit ik van mijn fietsje stapte.

De laatste foto’s van deze serie zijn een perfecte samenvatting van de sfeer die ik aantrof in Baracoa. Op weg naar mijn kamer (de foto’s van het balkonuitzicht over de baai) werd mijn aandacht getrokken door wat rumoer in een achteraf steegje. Dat is wanneer het leuk wordt voor een nieuwsgierige fotograaf. Het was als een gratis openbare sportschool. De dames waren aan het dansen op de muziek, het ene moment ieder voor zich en het andere moment weer allemaal synchroon, en de mannen hingen wat tegen de muur toe te kijken met een drankje. Geweldig dit soort scenes.

Mocht iemand overwegen deze uithoek te bezoeken dan raad ik wel aan ruimer te plannen dan ik, want Cubaanse vliegtuigen vallen vaker uit dan Nederlandse treinen met blaadjes op de rails. Het was even flink spannend, maar ik ben op tijd teruggekomen in Havana om door te kunnen vliegen naar huis, vol mooie herinneringen aan een bijzonder land en mooi volk, nog niet wetende dat 2 maanden later de reiswereld er totaal anders uit zou zien.